تاریخی ابرندآباد (شاهدیه)
ابرندآباد نام روستایی در حومه شهر یزد است. سابقه تاریخی این روستا طبق آنچه که به دست آمده مربوط به دوره ساسانیان است. ایراندخت دختر خسرو پرویز به یکی از سرهنگهای خود به نام ابرند دستور میدهد که املاکش را در یزد سر و سامان بدهد چون پادشاه ساسانی یزد را به دخترش داده بود. ابرند وقتی در یزد کارش تمام شد در نزدیکی یزد روستایی خوش آب و هوا یافت او در آنجا قلعهای ساخت و نام خود را بر آنجا نهاد و ایران آباد به ابرند آباد تغییر نام یافت. قلعه ابرندآباد هم اینک موجود است .
یکی از آثار تاریخی بینظیر در روستای ابرندآباد یزد، قلعه ابرند آباد میباشد. این قلعهی زیبا توسط ابرند یکی از سرهنگهای ایراندخت، دختر خسروپرویز ساخته شده است. میگویند هنگامیکه خسروپرویز یزد را بهعنوان هدیه به دخترش داد، ایراندخت ابرند را مأمور رسیدگی و سروسامان دادن به املاکش در یزد نمود. هنگامیکه کار ابرند در یزد تمام شد در نزدیکی این شهر به روستایی خوش آبوهوا برخورد کرد و در آنجا قلعهای ساخت و نام خود را بر آن نهاد. بدین ترتیب نام روستا از ایران آباد به ابرندآباد تغییر یافت. قلعه ابرند آباد در زمینی به مساحت ۵۰۰ مترمربع بنا شده است.این قلعه تماماً از خشت و گل و در دوطبقه ساخته شده است. سردر قلعه تاریخی ابرند آباد در سه طبقه ساخته شده است. از طبقه اول این بنا تنها یک راهروی کمعرض که در چهار بدنه بنا ادامه یافته و دریچههایی به سمت داخل قلعه دارد بهجا مانده است. چهار برج دایرهای شکل در چهارگوشه این بنا ساخته شده است.
در ضلع شمالی و جنوبی این بنا و در میان دو برج کناری یک برج با قطر کمتری نیز بنا شده است. این قلعه تا نیمهی اول قرن دوم هجری همچنان پابرجا بوده و از آن استفاده میشده است. هنگامیکه ابومسلم خراسانی برعلیه حکومت بنیامیه قیام میکند، احمد محمد زمجی به حکومت یزد و اصفهان میرسد. با ورود وی به یزد، اعلا طوفی حاکم اموی یزد فراری شده و در همین قلعه تحصن میکند.